Chương 4: Luật là cuộc sống, luật chẳng khô khan như bạn nghĩ

Đã bao giờ bạn đọc một đề toán, cho rằng nó quá khó rồi cứ lần lữa mãi, cho tới khi bắt tay vào giải mới thấy “à, thì ra nó khá đơn giản, quá khó chỉ là do mình tưởng tượng ra mà thôi”?

Pháp luật chính là một đề toán như vậy. Hầu hết mọi người đều cho rằng pháp luật quá khô khan, cứng nhắc và cao siêu. Họ sợ hãi phải dính dáng đến bất cứ vấn đề gì liên quan đến pháp luật. Cứ nhắc đến pháp luật là người ta nghĩ ngay đến những điều kinh khủng như thủ tục rắc rối, bị gây khó dễ, bất công, bồi thường, ngồi tù… Nỗi sợ này có nguồn gốc từ lâu đời, từ khi pháp luật còn là công cụ để giới cầm quyền đàn áp, bóc lột nô lệ và những người dân yếu đuối.

Pháp luật chính là cuộc sống. Luật như một công cụ để bảo vệ lợi ích của công dân. Đó là những hoạt động rất đỗi bình thường mà chúng ta vẫn làm hằng ngày. Chỉ cần chúng ta chịu tìm hiểu, mọi vấn đề đều trở nên vô cùng đơn giản.

Để giải toả nỗi sợ sệt vô hình đó, App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0) sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin hơn khi có người bạn pháp luật luôn đồng hành bên cạnh.

 

 

 

Những nỗi sợ vô hình

Năm 2002, tôi thành lập công ty đầu tiên chuyên về kinh doanh bất động sản mang tên vợ tôi: Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Tú Hiền. 

Vì là lần đầu, khi quyết định sẽ mở công ty, tôi không biết mình phải làm gì. Nhớ lại câu nói “Cái gì không biết thì tra Google”, tôi bắt đầu lên mạng tìm hiểu. Mạng internet ngày ấy chưa phát triển như bây giờ. Thông tin trên mạng chỗ được chỗ mất, không đầy đủ cụ thể nhưng vẫn giúp tôi hình dung sơ bộ về quy trình.

Tôi đi đến hết cơ quan này đến cơ quan khác để làm đủ các loại giấy tờ. Sau rất nhiều lần chạy đi chạy về, điền hết mẫu này đến mẫu khác, sai lên sai xuống, cuối cùng tôi cũng đăng ký được giấy phép, mã số thuế và con dấu cho công ty. Bây giờ nghĩ lại thời gian đó tôi vẫn còn cảm thấy sợ hãi. 

Khi công ty đã đi vào hoạt động, rắc rối đầu tiên tôi gặp phải là không biết phải xuất hóa đơn như thế nào cho đúng luật. Sau đó, tôi lại hoang mang về việc sử dụng con dấu, bảo quản và cách giải quyết khi lỡ làm mất. Những kiến thức pháp luật ấy tưởng chừng rất đơn giản nhưng khi đặt vào thực tế, hầu hết mọi người đều không thể tự xử lý được. 

Mọi thứ không chỉ dừng ở đó. Một loạt những vấn đề khác về pháp luật liên tiếp xuất hiện do mù mờ về pháp luật của tôi. Để giải quyết, tôi tìm đến bạn bè nhờ tư vấn.

Có một vài mối quan hệ trong ngành bất động sản, tôi đem những vấn đề pháp luật của mình ra nhờ tư vấn. Họ cũng tư vấn cho tôi nhưng chỉ trong phạm vi hiểu biết của họ. Tất cả những thông tin này không chính thống, chỉ để tham khảo chứ chưa chắc áp dụng được trong trường hợp của tôi. Họ khuyên tôi tốt hơn hết nên tìm đến luật sư.

Không còn cách nào khác, chỉ còn cách trông chờ vào luật sư giỏi nên tôi quyết tâm tìm kiếm để nhờ tư vấn các rắc rối của mình. Tuy nhiên, đặt hẹn với luật sư quá khó, với luật sư nổi tiếng càng khó hơn. Với những vấn đề cấp thiết, chờ đợi để gặp được luật sư thì đã quá trễ rồi. 

Để chủ động hơn, tôi thuê luôn hai cử nhân luật để hỗ trợ công ty. Tôi giao hết những công việc có liên quan đến luật pháp cho họ xử lý. Thế nhưng, sau một thời gian ngắn, tôi nhận ra những thông tin họ tư vấn cho tôi cũng không thực sự chuẩn xác. Có nhiều lúc, họ cũng phải đi hỏi khắp hết bạn bè, mất mấy ngày mới cho tôi câu trả lời và còn nhiều việc khác, họ thành thật với tôi rằng họ cũng bế tắc.

Tôi không trách họ bởi tôi hiểu rằng “biển học vô bờ”, huống gì luật pháp Việt Nam lại có phần phức tạp hơn so với các quốc gia phát triển khác. Có những chuyện luật sư riêng của tôi còn chưa nắm rõ, cũng là chuyện thường tình.

Ngoài ra, tôi còn gặp phải vấn đề tâm lý mà hầu hết người dân Việt Nam đều mắc phải: “Sợ công an, sợ tòa án”.

Là một cơ sở kinh doanh, chúng tôi thường được công an ghé thăm và kiểm tra các loại giấy tờ. Tuy nhiên, giống như người tham gia giao thông, hễ nhìn thấy bóng dáng công an là bỗng nhiên sợ dù mình không hề đi sai luật, tôi cũng không ngoại lệ. Chỉ cần thấy thấp thoáng dáng dấp của quản lý thị trường trước cửa, là chủ doanh nghiệp như tôi đã run cầm cập. Tôi sợ hãi không biết lần này họ đến để bắt lỗi mình chuyện gì, tôi sẽ lại vướng vào rắc rối nào đây. Vì suy nghĩ như vậy nên tôi luôn có thái độ không thân thiện với họ.

Không ít lần, công ty tôi cũng đã vướng vào những vụ kiện tụng dai dẳng. Những lần như thế, tôi mất ăn mất ngủ, già đi thấy rõ, Tú Hiền vợ tôi rất xót xa và lo lắng, sợ tôi sẽ gục ngã về cả thể chất lẫn tinh thần. Nếu ai đã từng một lần bị cơ quan an ninh triệu tập hay đứng trước tòa sẽ hiểu rõ cảm giác của tôi lúc đó.

“Vô phúc đáo tụng đình” là suy nghĩ ăn sâu vào xương tủy của người Việt. Không chỉ sợ mất mát về vật chất, chúng ta còn sợ tổn hại thanh danh và sứt mẻ tình cảm, “một đời kiện, chín đời thù”. Một ngày đi làm về, nhận được giấy triệu tập của tòa án hay triệu tập từ cơ quan điều tra thì đất trời như sụp đổ ngay trước mắt mà chưa cần biết toà triệu tập chuyện gì.

Tôi đâu biết rằng, những thứ khiến tôi và nhiều người khác sợ hãi thật ra không đáng. 

Thực tế là…

Lấy chứng chỉ hành nghề luật sư là một quyết định đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi. Sau khi được trở thành luật sư chính thức, tôi vẫn còn gặp nhiều rắc rối với pháp luật. Tôi quyết tìm hiểu đến cùng ngọn ngành của vấn đề bằng cách học tiếp lên thạc sĩ, rồi tiến sĩ luật ở Hoa Kỳ. Nhờ những trải nghiệm luật pháp trong suốt 26 năm, tôi nhận ra rằng: không quá khó để một người bình thường tự xử lý vấn đề pháp luật của mình. Mọi thứ đều có quy định rõ ràng và được đưa vào bộ luật của quốc gia. Mấu chốt là họ nắm được kiến thức luật cơ bản.

Nếu ngày ấy, tôi có trong tay quy trình cụ thể, chi tiết để thành lập một công ty thì tôi đã không phải mất công sức đi về nhiều lần, khắc phục những sự nhầm lẫn của mình. Tôi cứ nghĩ các cơ quan nhà nước đã làm khó tôi, thực tế là, chính sự thiếu hiểu biết về pháp luật của tôi đã tự làm khó mình. 

Tôi cũng hiểu ra rằng công an không có gì đáng phải sợ. Luật Công an nhân dân (sửa đổi) đã được Quốc hội Khoá XIV thông qua ngày 20/11/2018, tại Kỳ họp thứ 6 quy định: “Công an nhân dân là lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội”. Như vậy, công an chính là người bảo vệ sự an toàn và bình yên cho bạn và gia đình bạn. Nếu bạn không làm điều gì phạm pháp, thấy họ lẽ ra bạn phải mừng.

Công an chỉ là một công việc. Họ cũng là một người bình thường như bao nhiêu người khác, cũng có gia đình, bạn bè, vợ con, anh em như chúng ta, nhưng họ làm công việc có tên là CÔNG AN. Họ giúp chúng ta thực thi pháp luật cho đúng mà thôi. Chính sự thiếu hiểu biết của chúng ta về pháp luật nên mình rất sợ pháp luật, và khi thấy họ thực thi pháp luật thì rất ghét họ nên gắn cho cái mác là “kẻ xấu”.

Hiểu được điều đó, khi thấy công an tới, thay vì sợ sệt và thiếu thiện cảm như trước đây, nay tôi có tâm thế rất thoải mái. Tôi còn trò chuyện với họ về công việc và xin số điện thoại, để khi tình huống mất trật tự trong khu phố thì liên lạc nhờ họ xử lý.

Ra đường, nếu chấp hành tốt luật giao thông, mang đầy đủ giấy tờ bạn cũng chẳng có việc gì phải sợ sệt khi công an giao thông dừng xe và yêu cầu bạn cho kiểm tra giấy tờ. Thậm chí, nếu hiểu rõ về luật, bạn sẽ biết rằng công an phải chào bạn theo đúng điều lệnh ngành. Đồng thời, theo Thông tư 65/2020/TT-BCA có hiệu lực thi hành từ ngày 05/8/2020, có 04 trường hợp cảnh sát giao thông được quyền dừng xe người tham gia giao thông, cụ thể:

“a) Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác;

b) Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

c) Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện giao thông dừng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp;

d) Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.”

Khi họ làm không đúng, bạn có quyền không chấp hành.

Tương tự như công an, tòa án và thẩm phán cũng không đáng sợ như bạn nghĩ. Họ xét xử dựa trên những cơ sở pháp lý được quy định rõ ràng trong bộ luật.

Trên thế giới có hai cơ chế tố tụng: Tố tụng trọng tài và tố tụng tòa án. Phán quyết của hệ thống trọng tài có hiệu lực ngay, trong khi phán quyết của tòa án phải trải qua nhiều cấp xét xử.

Ở những nước tư bản như Anh, Mỹ, Singapore… nguyên đơn và bị đơn thường ưa chuộng cơ chế hội đồng trọng tài. Trọng tài này đều là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực của mình. Do đó, phán quyết của họ đạt sự chính xác cao và khiến mọi người “tâm phục khẩu phục”.

Riêng cơ chế tòa án lại phụ thuộc vào thể chế chính trị của từng quốc gia.

Tại Việt Nam, một vụ án dân sự theo cơ chế tòa án có 2 cấp xét xử: Xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm.

Phiên tòa sơ thẩm là phiên tòa đầu tiên. Tòa án thụ lý vụ án có đầy đủ thẩm quyền giải quyết. Hội đồng gồm: 1 thẩm phán chủ toạ phiên toà và 2 hội thẩm nhân dân. Gồm 4 phần: Thủ tục bắt đầu phiên tòa, tranh tụng tại phiên tòa, nghị án, tuyên án. Phiên tòa sơ thẩm chưa có hiệu lực ngay.

Phiên tòa phúc thẩm diễn ra khi bản án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị, và do tòa án cấp trên trực tiếp có thẩm quyền giải quyết. Hội đồng xét xử thông thường gồm 3 thẩm phán trong đó có một thẩm phán làm chủ tọa phiên tòa và bản án phúc thẩm có hiệu lực ngay khi tuyên án.

Do không có quyền lựa chọn và không xác minh được năng lực thực sự của thẩm phán, nhiều người tỏ ra lo sợ. Họ suy nghĩ rất sai lệch rằng tòa gắn với tù tội, để thoát khỏi tù tội phải có tiền. 

Mọi người không hề biết rằng thẩm phán cũng chỉ phán xử theo luật và thực thi luật pháp. Ông ta hay bà ta không gây nguy hiểm cho bạn, không làm hại bạn, cũng không phải thế lực gì cao siêu hay bí ẩn để bạn phải nơm nớp lo sợ. 

Khi mới bắt đầu làm luật sư, tôi từng gặp một khách hàng tên Nguyễn Văn B muốn thưa kiện liên quan đến tranh chấp di sản thừa kế. 

Khi người mẹ của anh B mất đi có để lại một khối tài sản cho người bố cùng 3 anh em của anh B (mẹ anh B trước khi chết không làm di chúc). Tuy nhiên, trong quá trình kê khai, có người đã cố tình khai thiếu 1 người sở hữu đang ở nước ngoài, đó chính là anh B. Anh đã tìm đến tôi để nhờ giúp lấy lại phần tài sản đã mất. Vì chưa có nhiều kinh nghiệm, tôi khá lo lắng không biết mình giúp khách hàng như vậy có đúng hay không, liệu ông thẩm phán có chấp nhận yêu cầu của mình không. Thực ra, ông ta cũng theo đúng luật thừa kế mà làm thôi. Khi mẹ anh B chết thì nửa tài sản mẹ anh B chết để lại sẽ được chia đều cho 3 người con và người bố (ông bà ngoại của anh B đã chết trước mẹ anh B) cả 4 người thừa kế tài sản của người mẹ trong vụ kiện này đều thuộc hàng thừa kế thứ 1, vì thế mỗi người danh chính ngôn thuận được hưởng 1/4 khối tài sản của mẹ anh B, riêng ông bố anh B có thêm nửa tài sản như mẹ anh B chết để lại. Thân chủ của tôi thắng kiện, đơn giản chỉ có vậy. Nếu có App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0), có lẽ thân chủ tôi không phải lo lắng không đáng có.

Đập tan những hiểu lầm nhờ có App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0).

Tôi rất tâm đắc với một câu nói: “Không có điều gì khiến chúng ta phải sợ, chỉ có những điều chúng ta cần phải hiểu”.

Khi bạn đã thực sự hiểu rõ bản chất của luật pháp, bạn sẽ không còn bị những nỗi sợ vô hình ám ảnh, để rồi có cái nhìn đầy định kiến và sai lầm đối với những người đang thực thi luật pháp. Định kiến giống như một bức tường thành kiên cố, ngăn bạn đến với tự do, bình đẳng và bác ái. Phá bỏ nó là chúng ta đang góp phần xây dựng một xã hội văn minh và tốt đẹp.

Đó là lý do lớn nhất chúng tôi quyết tâm đem App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0) vào cuộc sống. App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0) sẽ xóa bỏ toàn bộ những hiểu lầm, giúp dân tộc Việt Nam có hiểu biết đúng đắn và đầy đủ hơn về pháp luật.

Khi tra cứu trên ứng dụng này, bạn dễ dàng tiếp cận những thông tin và thủ tục pháp lý phổ biến trong sinh hoạt đời thường như kinh doanh, nhà đất, giao thông, ngân hàng, thừa kế… Không phải khổ như tôi, mất mấy chục năm trong ngành luật giờ mới hiểu ra, luật không khó khăn, không khô khan như bạn nghĩ.

Giờ đây, nhờ có App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0), bạn chỉ cần gõ một từ khóa đơn giản, mọi thông tin cần thiết sẽ xuất hiện ngay trước mắt bạn. Lâu dần, những kiến thức luật pháp cơ bản sẽ ngấm dần vào hiểu biết của người dân và thực sự đi vào đời sống.

Bên cạnh đó, am hiểu về pháp luật cũng là cách tốt nhất để tránh kiện tụng. Người Việt Nam vẫn sợ “một đời kiện, chín đời thù” nên cố tránh né thưa kiện. Nhưng rõ ràng, nếu như ngay từ đầu, mỗi chúng ta đều hiểu rõ một vụ án được xử theo điều luật nào, biết người biết ta, chúng ta đâu còn phải đưa nhau ra tòa để làm mất thời gian, công sức và sứt mẻ tình cảm đôi bên. Chỉ sự kém hiểu biết mới tạo điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng để trục lợi mà thôi.

Một bộ phận người dân vì quá sợ hãi, tầm nhìn hạn hẹp, không tin vào sự công bằng của luật pháp dẫn tới những suy nghĩ phiến diện và tiêu cực. Điều này khiến họ mỗi khi dính tới pháp luật đều bỏ tiền đút lót, “đi cửa sau” để tự bảo vệ mình. Họ không biết rằng hành vi đó đang góp phần đào sâu thêm sự bất công trong xã hội. 

App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0) giúp họ bước ra khỏi nỗi ám ảnh tâm lý, được truyền từ đời này sang đời khác. Qua những điều luật quy định cụ thể chức trách của công an, thẩm phán, họ bắt đầu nhìn nhận những đối tượng này dưới cặp mắt khách quan hơn, xem những người này như những người bạn bình thường và biết ơn vì công việc của họ đang bảo vệ lợi ích của mỗi công dân. Người dân cũng hiểu rằng, chỉ cần họ đang thực thi đúng pháp luật, công lý tất yếu sẽ luôn đứng về phía họ. 

Will Durant có một câu danh ngôn rất nổi tiếng: “Con người trở nên tự do khi anh ta nhận ra mình bị luật lệ ràng buộc”. Chỉ những người thực sự ý thức được khuôn khổ của pháp luật và tuân thủ theo, đó mới là người thực sự tự do, sống ngẩng cao đầu và không sợ hãi trước bất công, áp bức. App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0) sẽ giúp bạn nâng cao kiến thức luật pháp, nâng cao quyền con người và tìm kiếm sự tự do của chính mình.

Để tránh khỏi mất tài sản vì thiếu thận trọng về pháp luật. Tôi kể những chuyện sai lầm không đáng có của tôi và người dân ở Chương 5 với chủ đề Không còn cảnh “tiền mất tật mang” nhờ App King Attorney (Vua App Luật sư 5.0).